45. Landschapsverdure (fragment)
Beschrijving:
In een heuvelachtig landschap met verspreide boomgroepen staat op de voorgrond een grote, naar links kijkende, vogel bij twee grote loofbomen en enkele bloeiende planten. Hoog in een boomkruin zit een kleine vogel. Links op de achtergrond staat een kasteel met een grote, deels zichtbare, toren. Iets meer naar de voorgrond is een waterpartij. Even naar rechts is tussen de bomen een huis zichtbaar.
Langs de boven-, onder- en rechterzijde lopen boorden met vazen en manden met bloemen, acanthusbladeren met strikken erom en banden of riemen met noppen. In de hoeken rechts bevinden zich rolwerkcartouches, met daarin boven een gekruiste palmtak en olijftak en onder een hartvormig voorwerp. Aan de binnenzijde van de boord lopen smalle lichte en donkere randen.
Commentaar:
Dit fragment is het rechterdeel van een oorspronkelijk groter wandtapijt. Hoeveel groter het tapijt was, is niet bekend. Het is mogelijk dat het kasteel in de oorspronkelijke voorstelling ongeveer in het midden stond en dat er zich links nog een tweede vogel bevond. Dergelijke voorstellingen werden namelijk vrij veel geproduceerd in Aubusson in de tweede helft van de zeventiende en het eerste kwart van de achttiende eeuw.1 De meeste van dit type wandtapijten zijn ongesigneerd. Een van de weinige exemplaren die zijn voorzien van de signatuur van de Manufacture Royale d'Aubusson, bevindt zich in de collectie van de Wawelburcht te Krakau.2 De boord hiervan is anders dan van cat. 45, maar de elementen van de hoofdvoorstelling zijn er zeer aan verwant: een landschap met bomen, grote vogels en bloeiende planten op de voorgrond en een of meerdere gebouwen in de achtergrond. cat. 45 zal eveneens zijn vervaardigd na de instelling van de Manufacture Royale d'Aubusson in 1665, waarschijnlijk in het laatste kwart van de zeventiende eeuw.
Een zeventiende-eeuws wandtapijt uit Aubusson in een particuliere collectie heeft een aan cat. 45 zeer vergelijkbare compositie - met zowel links en rechts van het kasteel een grote vogel - en boorden waarin veel dezelfde elementen voorkomen, zoals de gestrikte acanthusbladeren, de banden of riemen met noppen en in de benedenhoeken rolwerkcartouches met daarin een hartvormig voorwerp.3
Conditie:
Het wandtapijt is aan de linkerzijde afgesneden. Restauratie door de Stichting Werkplaats tot herstel van Antieke Textiel te Haarlem, 1968-1969.
Cat. 45
wandtapijtweverij van Anoniem Aubusson ca. 1675-1700 naar ontwerp van Anoniem Aubusson ca. 1675-1700
Landschapsverdure, ca. 1675-1700
Appingedam, Museum Stad Appingedam
Notes
1 Bertrand 1990-1991, p. 68. Voor dit type wandtapijten zie ook bij cat. 138 (Kasteel Keppel), cat. 142 (Singer Museum, Laren) en cat. 26 (Amsterdam Museum).
2 Dat wandtapijt is bovendien voorzien van de initialen I.C. van de wever. Cat. Krakau 2000, cat. 54.
3 Voorheen in de collectie Chevalier, Parijs. Zie de kleurafbeelding in Chevalier, Chevalier, Bertrand 1988, p. 55.