204. Kussen met grote bloemen
Beschrijving:
Het gehele vlak is nagenoeg gevuld met grote gestileerde bloemen, zoals keizerskroon (in het midden), tijgerlelie, anjer, roos, akelei en klokjesbloem. Er zijn horizontale banen te onderscheiden waar steeds vanuit een centrale bloem links en rechts dezelfde bloemen gespiegeld voorkomen. Tussen de bloemen en bladeren is een donkerblauwe ondergrond zichtbaar.
Commentaar:
Op dit kussen, dat in de inventaris van de collectie Victor de Stuers wordt omschreven als 'Coussin avec tulipes', is een veelheid aan bloemen voorgesteld met bladvormen die soms op kleine tulpen lijken.
Een kussenblad dat grotendeels werd geweven naar hetzelfde karton als cat. 204, maar met midden links en rechts vogels met bessentrossen in plaats van blauw met witte bloemen met een rood hart, beschouwd als Scandinavisch, omstreeks 1720, was bij kunsthandel Franses in Londen in 2015.1 (afb. a) De kleuren van dat exemplaar zijn helderder dan die van cat. 204. Boven de vogel links zijn daar bovendien in rood de initialen GV (waarschijnlijk bedoeld als GD) ingeweven. Initialen komen vaker voor bij tapisserie uit Noorwegen (op ongeveer tien procent van de bekende wandtapijten), vaak geweven in Noord Gudbrandsdal in de eerste helft van de achttiende eeuw, maar het betreft daar vrijwel altijd monogrammen van drie initialen eindigend op D (voor dochter) of S (voor zoon).2
Een aan cat. 204 verwant kussen met de Annunciatie is in het Boston Museum of Fine Arts, met een krans waar dezelfde bloemen in voorkomen als op cat. 204.3 Dit wordt beschreven als geweven in Denemarken (Zuid Denemarken, Noord Duitsland/ Schleswig Holstein). Het kussen in Boston was bij de aankoop in 1961 onderdeel van een reeks van vier kussens; de verblijfplaats van de andere drie is nu onbekend. Een ander vergelijkbaar exemplaar is in het Bys Museet, Odense. Een kussen met een bijna vergelijkbare voorstelling als dat in Boston, maar met de Annunciatie in spiegelbeeld en soms andere bloemen, is in het Metropolitan Museum in New York, en wordt beschouwd als geweven in Denemarken, omstreeks 1700 (eind zeventiende, begin achttiende eeuw).4
The Burrell Collection in Glasgow verwierf vóór 1911 een reeks van vier kussens van hetzelfde type als cat. 204, ook met veel vergelijkbare bloemen, maar steeds met andere voorstellingen.5 Hierbij is eenzelfde voorstelling met een Annunciatie als het exemplaar van het Metropolitan Museum in New York. De overige drie kussens in Glasgow hebben verschillende voorstellingen van vogels, zoals pauwen en papegaaien, tussen de bloemen.
Het kussenblad bij kunsthandel Franses in Londen is overigens van de bekende aan cat. 204 verwante exemplaren het enige waarop initialen zijn ingeweven.
Conditie:
Redelijk. De kleuren zijn enigszins verbleekt. Rondom voorzien van franje in verschillende kleuren, waaronder rood en geel, steeds in groepjes bij elkaar.
Cat. 204
wandtapijtweverij van Anoniem Scandinavia ca. 1700 naar ontwerp van Anoniem Scandinavia ca. 1700
Kussen met grote bloemen, ca. 1700
Kasteel De Wiersse, particuliere collectie Alice J.H.J.A. de (jonkvrouw) Gatacre-de Stuers, inv./cat.nr. TP 021
Afb. a
wandtapijtweverij van Anoniem Scandinavia ca. 1720 naar ontwerp van Anoniem Scandinavia ca. 1720
Kussenblad met grote bloemen en vogels, ca. 1720
Whereabouts unknown