177. Kussen met het wapen van de Raad van Vlaanderen
Beschrijving:
Op een donkerblauw fond staat een wapenschild met in goud een zwarte leeuw met een rode tong. Het schild is gedekt met een kroon van goud met twintig parels, geplaatst zeventien op de band en drie daarboven op de middelste en beide uiterste parels. Op de beige banderol onder het wapen staat in donkerbruine kapitalen de inscriptie: CURIA FLANDRIAE. Rondom het wapen is een festoen - met een verscheidenheid aan bloemen, zoals rozen, irissen en anjers, en vruchten als kersen en bessen - gehangen vanaf drie blauwe strikken aan de bovenzijde.
Commentaar:
De Raad van Vlaanderen was een in Middelburg gezeteld bestuursorgaan dat in de tijd van de Republiek toezicht hield op Staats Vlaanderen.1 Er was ook een Raad van Vlaanderen gevestigd in Gent. Aangezien wapenkussens in tapisserie verder niet bekend zijn van bestuurscolleges in de Zuidelijke Nederlanden, terwijl ze in de Noordelijke Nederlanden daarentegen veel voorkomen, kan worden aangenomen dat het hier een kussen van de Raad van Vlaanderen te Middelburg betreft.
De vormgeving van cat. 177 sluit aan bij het voor de Noordelijke Nederlanden karakteristieke genre van de bloemtapisserie. Het type bloemkrans en de soort strikken waarmee het is bevestigd, zijn kenmerkend voor kussens vervaardigd in de Noordelijke Nederlanden, aan het einde van de zeventiende of in het begin van de achttiende eeuw.
Er zijn drie andere kussens of kussenbladen bekend met dezelfde voorstelling als cat. 177. Zo bezit het Rijksmuseum in Amsterdam een kussenblad met een donkergroen fond.2 Een kussen met een zwart fond, dat zou dateren uit 1703, bevond zich tot 1915 te Arkel, bij Gorinchem.3 Een derde exemplaar was tot 1981 in Amberley Castle (West Sussex, Engeland).4
Conditie:
Goed, met enkele herstellingen. Het kussen is rondom met franje afgezet.
Cat. 177
wandtapijtweverij van Anoniem Northern Netherlands (hist. region) ca. 1680-1720 naar ontwerp van Anoniem Northern Netherlands (hist. region) ca. 1680-1720
Kussen met het wapen van de Raad van Vlaanderen, ca. 1680-1720
Rotterdam, Museum Rotterdam, inv./cat.nr. 21238
Notes
1 Hartkamp-Jonxis, Smit 2004, p. 304.
2 Inv. BK-15787. Hartkamp-Jonxis, Smit 2004, cat. 82.
3 Het voorblad van het kussen is niet van een jaartal voorzien. Collectie familie van Eeten, huis 'Schoonzigt', Arkel, veiling Dordrecht, Mak, 26-27 oktober 1915, nr. 547, met afb.; Veiling Amsterdam, Frederik Muller en Co., 5-7 april 1927, nr. 707. Zie Hartkamp-Jonxis, Smit 2004, p. 304, noot 70. Hierin is tevens abusievelijk vermeld dat op cat. 177 het jaartal 1703 is ingeweven.
4 Collectie baroness Emmet of Amberley, veiling Sotheby, King and Chasemore, Amberley Castle, West Sussex, 30 september-1 oktober 1981, nr. 69; Veiling Londen, Sotheby's, 30 november 1990, nr. 14. Zie Hartkamp-Jonxis, Smit 2004, p. 304, noot 70.