129. Kussen met het wapen van Overijssel
Beschrijving:
Op een donkerblauw fond staat een schild met het wapen van Overijssel, aan weerszijden gehouden door een aanziende leeuw van natuurlijke kleur. Het geheel is geplaatst op een voetstuk. Onder het wapen, tegen de sokkel, staat de inscriptie OVERYSSEL. (Zie verder bij cat. 211, Stedelijk Museum Zwolle.)
Commentaar:
Hoewel cat. 129 niet is gedateerd, is het ontwerp ervan ongeveer hetzelfde als de gedateerde wapenkussens voor de Gedeputeerde Staten van Overijssel die op de werkplaats van de Weduwe Alexander Baert en zonen te Amsterdam werden vervaardigd in de jaren 1719-1758. Zie hierover verder bij cat. 211, Stedelijk Museum Zwolle. De uitvoering van cat. 129 is echter grover en gestileerder dan die exemplaren. cat. 129 lijkt uitgevoerd te zijn door een minder vaardige wever, die gebruik maakte van hetzelfde karton als van de uitvoeringen door de Weduwe Alexander Baert en zonen of een door hen geweven kussen als voorbeeld nam. Mogelijk werd het kussen geweven in de laatste jaren van het bestaan van de werkplaats van de Weduwe Alexander Baert en zonen, waarvan bekend is dat er tot 1770 nog sporadisch wapenkussens voor de stad Gouda werden geweven.1 Vanaf 1759 werd de werkplaats geleid door Louis van der Voort (1734-1810), een kleinzoon van Alexander Baert. Een andere mogelijkheid is dat het hier een kussen betreft van de uit 1778 gedocumenteerde leverantie van zes statenkussens van Overijssel door de verder onbekende H.A. Moorman.2 Deze kussens, waarvoor hij van de Staten van Overijssel het aanzienlijke totaalbedrag van ruim 389 gulden ontving, waren bestemd voor de Gedeputeerden Johan Wolter van Coeverden tot Rande uit Salland, Coenraad Willem Sloet vanwege de stad Deventer, Dirk Bentinck tot Diepenheim uit Twente, Reinder Willem van Hemert vanwege de stad Kampen, Rutger van Haersolte tot Toutenburg uit Vollenhove en Hendrik Craus vanwege de stad Zwolle. Omdat cat. 129 niet van een jaartal is voorzien, is niet met zekerheid vast te stellen waar, wanneer en voor wie het werd gemaakt. Een uitvoering in Brussel, waar in 1762 en 1764 statenkussens van Overijssel werden aangeschaft,3 komt echter gezien de lage weefkwaliteit niet in aanmerking.4
Conditie:
Onderaan, in het voetstuk, is het naaiwerk tussen de galen op diverse plekken zichtbaar hersteld; iets rechts van middenonder is een lacune. De achterkant van het kussen is van effen blauwe tapisserie.
Cat. 129
wandtapijtweverij van Weduwe Alexander Baert en soonen of wandtapijtweverij van H.A Moorman naar ontwerp van Anoniem ca. 1758-1778
Kussen met het wapen van Overijssel, ca. 1758-1778
Haarzuilens, particuliere collectie familie van Zuylen van Nijevelt van de Haar, inv./cat.nr. 03424
Notes
1 Zie onder andere Van Ysselsteyn 1936, II, nrs. 957-958.
2 `2 maart 1778. Aan H.A. Moorman in voldoeninge van ses kussens met het wapen van deze Provincie door hem ten dienste van de Provincie gelevert volgens overgegeven specificatie -389.16-.’ Collectie Overijssel, Zwolle, toegang 0003.1, Archief Staten van Overijssel, Ridderschap en Steden, en de op hen volgende colleges, 1580-1810, inv. nr. 1703, Balancen 1778, fol. 132. Zie ook Mensema 1986, pp. 30-31.
3 Zie Mensema 1986, p. 30.